Słowo "ikigai" pochodzi z połączenia japońskich słów "iki" (生き) oznaczającego życie i "gai" (甲斐) odnoszącego się do wartości lub sensu. Dosłownie oznacza "powód istnienia" lub "to, co sprawia, że życie warte jest przeżycia".
Zachodnia a japońska interpretacja ikigai
W zachodnim świecie ikigai często upraszcza się do diagramu Venna z czterema nakładającymi się kręgami: tym, co kochasz; tym, w czym jesteś dobry; tym, za co świat może ci zapłacić; i tym, czego świat potrzebuje. W miejscu, gdzie wszystkie te kręgi się przecinają, miałoby znajdować się twoje ikigai.
Jednakże prawdziwe japońskie rozumienie tego pojęcia jest znacznie głębsze i bardziej subtelne. Dla Japończyków ikigai rzadko jest utożsamiane wyłącznie z pracą. Badania pokazują, że zaledwie 31% Japończyków wiąże swoje ikigai z aspektami zawodowymi. Dla pozostałych to rodzina, hobby, uczenie się czy służenie społeczności stanowi źródło sensu życia.
Mądrość z Okinawy
Koncepcja ikigai zyskała światową sławę dzięki mieszkańcom japońskiej wyspy Okinawa, znanej jako jedna z tzw. "niebieskich stref" – miejsc na Ziemi, gdzie ludzie żyją najdłużej. Okinawczycy rzadko przechodzą na emeryturę w zachodnim rozumieniu tego słowa. Zamiast tego, kontynuują aktywność zgodną ze swoim ikigai do późnej starości.
Na Okinawie starsi mieszkańcy często znajdują swoje ikigai w utrzymywaniu tradycji, przekazywaniu mądrości młodszym pokoleniom czy pielęgnowaniu przydomowych ogrodów. Badacze długowieczności sugerują, że to właśnie silne poczucie celu może być jednym z kluczowych czynników wpływających na długość i jakość życia mieszkańców wyspy.
Codzienne małe radości
Dla Japończyków ikigai jest głęboko zakorzenione w codzienności. To nie tyle wielki cel życiowy, co raczej drobne powody, dla których warto wstać z łóżka każdego ranka. Może to być poranna filiżanka doskonale zaparzonej herbaty, pielęgnacja bonsai, spacer wśród kwitnących wiśni czy rozmowa z przyjacielem.
Profesor Ken Mogi, neuronaukowiec i autor książek o ikigai, wyróżnia pięć elementów charakteryzujących prawdziwe japońskie ikigai:
- Rozpoczynanie od małych rzeczy
- Akceptacja siebie
- Harmonia i zrównoważenie relacji z otoczeniem
- Radość z małych przyjemności
- Bycie w pełni obecnym w teraźniejszości
Wytrwałość i wspólnota
Istotnym aspektem japońskiego ikigai jest koncepcja "gaman" (我慢) – cierpliwości, wytrwałości i znoszenia trudności bez narzekania. Japończycy wierzą, że odnalezienie sensu życia wymaga czasu i nieustannych wysiłków, a nie natychmiastowej gratyfikacji.
Równie ważne jest pojęcie "amae" (甘え) – wzajemnej zależności i polegania na sobie. Dla wielu Japończyków ikigai znajduje się właśnie w przestrzeni relacji z innymi – w byciu potrzebnym, wspieraniu rodziny czy służeniu społeczności. To spojrzenie różni się od zachodniego indywidualizmu, gdzie sens życia często postrzegany jest jako wysoce osobista podróż.
Odnajdywanie własnego ikigai
Odkrycie swojego ikigai to proces, który wymaga autorefleksji i cierpliwości. Nie jest to coś, co można znaleźć w weekend na warsztatach rozwojowych. To ciągła podróż samopoznania, która ewoluuje wraz z tobą.
Zacznij od zadania sobie fundamentalnych pytań: Co naprawdę kocham robić? Co nadaje mojemu życiu sens? Jak mogę służyć innym? Pamiętaj, że twoje ikigai nie musi być monumentalne. Może być to coś prostego – jak uprawianie ogródka, nauczanie dzieci czy tworzenie muzyki.
W japońskim rozumieniu ikigai nie chodzi o znalezienie wielkiego celu, który odmieni świat, ale o dostrzeżenie głębokiego znaczenia w codziennych czynnościach, relacjach i tradycjach, które razem tworzą bogate, pełne sensu życie. W świecie, który bezustannie pędzi do przodu, ta stara japońska mądrość przypomina nam o potrzebie zwolnienia i odnalezienia równowagi w małych, codziennych radościach.
Komentarze
Prześlij komentarz